19.02.2018 08:51

Gdy znajdziesz martwego dzika – ZGŁOŚ TO!

Chociaż z Afrykańskim Pomorem Świń (ASF) zmagamy się już od lat, rozwiązania wciąż nie widać. Raczej wprost przeciwnie – napływają informacje, że choroba rozprzestrzenia się, zwłaszcza wśród dzików. Mówi się o potrzebie radykalnego zmniejszenia pogłowia dzików w polskich lasach, w tym też w Parkach Narodowych. Zalecana jest szczególna czujność. Powinni ją zachowywać nie tylko rolnicy i hodowcy, lecz wszyscy obywatele.

Już w 2016 roku uznano za konieczne zredukowanie liczby dzików w polskich lasach z ok. 200 tysięcy do kilkudziesięciu tysięcy – tak, aby ich zagęszczenie kształtowało się na poziomie 1 dzika na 10 kilometrów kwadratowych. Wcześniej zakładano, że na takim obszarze pozostawi się 5 dzików. Tak radykalny odstrzał dzików ma „rozrzedzić” ich populację, ograniczyć stykanie się ze sobą zwierząt, a tym samym rozprzestrzenianie się choroby. Sytuacja jest niepokojąca i nierzadko pada pytanie: czy dziki w naszych lasach w ogóle przetrwają? Pomimo trwających już działań, regularnie pojawiają się bowiem informacje o nowych „ogniskach” choroby i odnajdywanych martwych zwierzętach, które na nią zapadły.

Afrykański Pomór Świń to groźna, wysoce zakaźna i szybko rozprzestrzeniająca się choroba wirusowa świń domowych oraz dzików. U świń towarzyszą jej następujące objawy: liczne upadki; sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała; drobne, lecz liczne wybroczyny na skórze; duszność i pienisty wypływ z nosa; wypływ z worka spojówkowego; biegunka – często z domieszką krwi – i wymioty; niedowład zadu; objawy nerwowe w postaci podniecenia, drgawek mięśni i skurczów kloniczno-tonicznych; oraz ronienie martwych płodów. Posiadacz zwierząt, który zauważył u nich objawy wskazujące na wystąpienie choroby zakaźnej, jest prawnie zobowiązany prawnie zgłosić ten fakt powiatowemu lekarzowi weterynarii, bądź też lokalnym władzom samorządowym. Choroba ta, niestety jest nieuleczalna.

Choroba nie rozprzestrzenia się na inne gatunki zwierząt i nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Natomiast choroba może być przez nich przenoszona. Może się też rozpowszechniać przez skażoną pazę, wodę, odpadki kuchenne lub wyposażenie. W wielu rejonach naszego kraju wprowadzane są szczególne środki ostrożności – w ramach tzw. bioasekuracji – które najprawdopodobniej już wkrótce będą obowiązywać w całym kraju. Działania te obejmą m.in. zabezpieczenie gospodarstw za pomocą mat dezynfekcyjnych na wjazdach i wejściach, konieczność uszczelnienia budynków, stosowanie odzieży ochronnej, zasadę nie wchodzenia do chlewni w przypadku wcześniejszej bytności w lesie, stosowanie słomy i siana tylko przechowywanych w warunkach uniemożliwiających styczność z dzikami, itd.

Wracając do dzików. W chwili obecnej to one są głównym roznosicielem choroby. Zagrożenie stanowią nie tylko chore żywe osobniki, lecz także padlina, w której wirus utrzymuje się i pozostaje wysoce „zjadliwy” nawet przez sześć miesięcy. Z tego względu należy bezzwłocznie zgłaszać odnalezione padłe zwierzęta bez względu na miejsce, w którym zostały znalezione, a także stopień rozkładu – nawet jeśli znalezione zostaną same kości zwierzęcia. Zgłaszać należy także każdy przypadek znalezienia zwierzęcia, które zginęło np. w wyniku kolizji drogowej. Jest to konieczne działanie celem ograniczenia rozszerzania się choroby i ochrony zwierząt hodowlanych. Ujawnienie padliny należy zgłaszać powiatowemu lekarzowi weterynarii lub właściwym służbom.

Komunikat w tej sprawie także nasze lokalne władze. Urząd Miejski w Gnieźnie informuje, jakie czynności podejąć należy w przypadku znalezienia padłego dzika:
- odpowiednie oznakowanie miejsca znalezienia zwłok dzika np. za pomocą taśmy rozpiętej na pniach drzew na wysokości ok. 1,5 m lub za pomocą tyczki/patyka z chorągiewką w celu łatwiejszej identyfikacji miejsca znalezienia padłego dzika;
- powstrzymanie się od dotykania zwłok dzika i pozostawienie ich w miejscu znalezienia;
- zgłoszenie faktu i miejsca znalezienia padłego dzika do właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii: w trakcie zgłoszenia należy podać miejsce znalezienia zwłok (w tym, np. charakterystyczne punkty orientacyjne), dane osoby zgłaszającej (w tym numer telefonu kontaktowego), liczbę znalezionych w danym miejscu zwłok dzików, ewentualnie stan zwłok padłych dzików (stan ewentualnego rozkładu, wyłącznie kości);
- w czasie działań nie wolno pozostawiać żadnych odpadków żywnościowych w lesie;
- należy pamiętać, iż zgodnie z rozporządzeniem z dnia 6 maja 2015 w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na obszarach o największym zagrożeniu ASF, osobom mającym kontakt z dzikami nakazuje się stosowanie środków higieny niezbędnych do ograniczenia ryzyka szerzenia się afrykańskiego pomoru świń, w tym odkażanie rąk i obuwia;
- należy przestrzegać zasady, że osoba, która znalazła padłego dzika, a tym samym mogła mieć kontakt z wirusem ASF, przez 72 godziny po znalezieniu padłego dzika, nie wchodziła do miejsc, w których utrzymywane są świnie i nie wykonywała czynności związanych z obsługą świń;
- dodatkowo należy pamiętać iż, zgodnie z ww. rozporządzeniem na obszarach objętych restrykcjami w związku z ASF zakazuje się wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików, części dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego pochodzących z dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem ASF.

Trzeba podkreślić, że chociaż wirus jest nieszkodliwy dla człowieka pod względem zdrowotnym, to jednak powoduje on znaczne szkody nie tylko w ekosystemie, lecz także w lokalnej gospodarce. Rejony, gdzie pojawiają się ogniska choroby, objęte są poważnymi ograniczeniami prewencyjnymi. Mięso z tego obszaru – nawet jeśli wyprodukowane jest ze zwierząt, u których nie stwierdzono choroby – nie może być przedmiotem eksportu, a także na rynku krajowym jego zbyt jest w znacznym stopniu utrudniony. Mięso zwierząt chorych natomiast w ogóle nie może być sprzedawane. Chore zwierzęta są wybijane a ich ciała utylizowane. (maw)

Fot. Adrian Korte / Flickr (CC BY 2.0)